Wednesday

Ядуусаа нар мандана аа

Санамсаргүй байдлаар санаандгүй нэгэн тохиол юмсыг хүмүүс сайн муу янз бүрээр билэгшээж эсвэл эвгүйцдэг.
Урдуур хар муур гүйхээс эхлээд нүдний зовхи татах гэх мэт.

Тэгвэл америкийн хоёр дуучин дуугаа найруулж дуулахдаа хэлсэн үг нь Монгол хэлээр хэлж буй мэт тодоор " Ядуусаа нар мандана аа" гэж сонсогдож байгаа нь ямар санагдаж байна.
Магадгүй янз бүрийн хэлний ганц нэг үгс хоорондоо ижил сонсогдох зөндөө л дө. Гэхдээ ингэж өгүүлбэрээр таарч байгаа нь сонирхолтой юм.
Би хүртэл хүн хэлэхээс нааш энийг монгол өгүүлбэр болгож сонсож анзаараагүй л байсан.

Өгүүлбэр өгүүлбэртээ их утга учиртай өгүүлбэр таарсан болхоор магадгүй бэлэгшээж болох юм л гэж бодлоо.
Сүүлийн жилүүдэд хэтэрхий их олширж байгаа бөө лам бол бүр өлгөж аваад нэг юм хэлэх байсан болов уу.
За ингээд урт оршилтойгоор дуунаа 0,31-0,33 дугаар секундэнд /бараг эхэндээ/ та монгол хэлээр Pitbull Хэрхэн сонсоглонтой үглэхийг сонсоорой

Saturday

Timeless existence I

Эрхэмсэг оршихуй

Ертөнцийн тооллоор хүний амьдрал нүд ирмэх зуур өнгөрнө. Тийм ч учраас бид "цаг хугацаа ямар хурдан өнгөрөв өө, нүд ирмэхийн зуур л хөгширчлөө" гэж ярьдаг биз.

Хүний амьдралын эхлэлээс төгсгөл хүртлэх динамик нь өөрчлөлтийн илэрхийлэл юм. Өөрөөр хэлбэл сансартай харьцуулахад хүн "хэт" хурдан өөрчлөгддөг бололтой.

Ертөнц өөрөө харьцангуй статик чанартай буюу зарим эрдэмтэдийн ярьж байгаагаар цаг хугацаа гэж ертөнцөд байдаггүй ч байж мэдэх юм. Хэрэв ертөнц цаг хугацаагүй (эсвэл харьцангуй статик ч байсан ижил) юм бол хүн ертөнцийн цаг хугацаатай хэсэг нь байж таарахнээ. Гэхдээ л хүн ертөнцийн бүрэлдэхүүн болохын хувьд түүний ертөнцлөг харьцангуй статик шинж чанар буюу миний "эрхэмсэг оршихуй" хэмээн тодорхойлж байгаа шинж чанарыг хүн төрлөхтөн үеийн үед хайсаар иржээ.

Энэхүү хайлт болон философийн утга учрыг дараах дэд сэдвүүдийн хүрээнд чадан ядан дараалалд оруулахыг хичээлээ. Бодож олох нэг хэрэг гэвч хүнд ойлгуулах нь өөр хэрэг буй заа. Ярьж ойлгуулах нь нэг хэрэг гэвч бичиж ойлгуулах нь бүүр өөр хэрэг болой.

Эдгээр нь миний 20 илүү жилийн философийн бодлогын үр дүн тул яаран дүгнэлт хийхээсээ өмнө сайтар ухаж ойлгохыг хичээхийг хүсье.

Хүн философич болох нь | Би хэн бэ? синдром

Аливаа хүн "би хэн бэ?" асуултыг тавиад түүнийхээ хариултыг эцэс төгсгөлгүй хайж эхэлснээр философич болно. Бүх хүн энэ асуултыг их бага хэмжээгээр, ухамсарлаж болон үл ухамсарлаж асуудаг гэж үзвэл хамгийн эртний философичийн үлдэгдэл одоогийн байдлаар 75,000 жилийн настай яс байна.

Хүн нийгмийн амьтан болох нь | Будда эргэж ирсэн хийгээд Есүс цовдлуулсан нь

Хэрэв нэгэн "хүн" арал дээр ганцаараа төрөөд тэндээ 50 жил амьдарсан гэж үзье, тэр нэг ч өөр хүнтэй уулзаагүй бол энэ хүн мөн үү? гэсэн асуултыг би олон хүнд тавьсан.

Мэдээж физик чанараараа тэр бол "хүн амьтан" мөн болно.

Харин хүн төрлөхтөний нэг хэсэг болох хүн "хүн" биш болой. Хүн хүний хажууд, хүмүүстэй хамт байснаар л хүн болдог. Хүн хүмүүст хүлээн зөвшөөрөгдөж байж хүн болдог юм байна. Хүн хүмүүст хайрлагдаж, хүмүүсийг хайрлаж байж хүн болдог ажээ.

6 жил бясалгал хийж ертөнцийн философид нэвтэрсэн хойно Будда яах гэж нийгэмд эргэж ирсэн юм бэ.


Judgement day

Сүүлчийн шүүлт, бурханы шүүх, тамын хаалга гэх мэтээр хүн төрлөхтөн энэхүү сүүлчийн шүүлтийн өдрийг олон янзаар дүрсэлж, ярьж, ойлгож ирсэн билээ.

Энэ нь тухайн хүний амьдралыг шүүх эцсийн шүүлтийн тухай ойлголт билээ.Философиор тодорхой хугацаанд хөөцөлдөж удаан эргэцүүлсэний эцэст нэг зүйл тодорхой болдог.

Эрүүл саруул хүний хувьд хамгийн аймшигтай, хамгийн гарцаагүй, хамгийн шудрага, хамгийн үнэн шүүх бол тэр хүн өөрөө юм. Ямар ч бурхан, ямар ч чөтгөр хэлмэгдүүлж, алдаа хийж болно, харин хүн өөрөө өөрийгөө шүүхдээ хэзээ ч алдаа гаргаж чадахгүй.

Range rover төмөрийн сэг, Мөнгө цаас болж хувирах цагт...

Хаа нэгтээ "хүн үхэхийн цагт эргээд бодоход (judgement) хоёр дахин амьдарсан мэт болж сэтгэл амрах" тийм амьдралаар амьдрах нь зүй гэж философиджээ.

Хүн мөнгийг зохиосон. Мөнгө бол агуу бүтээл. Гэхдээ хүн мөнгөний төлөө буюу зохиосон зүйлийнхээ төлөө амьдарна гэж үү?

Хүн үхэх болоход түүний хураасан мөнгө цаас болж, сойсон Range rover төмөр болж, барьсан ордон шавар болон хувирна. Хулхидсан, гомдоосон бүх хүнээ эргэн дурсахад юуны төлөө тэгвээ? яах гэж ингэвээ? гэсэн ганцхан л асуулт эргэлдэнэ.

Тиймээ бид материаллаг баялагаас таашаал авдаг нь үнэн - сайхан хувцас, мөнгө, машин, секс гэх мэт бүх материаллаг зүйлээс авдаг таашаал ахархан зуурынх байдгийг ч бас мэддэг.

Тэгвэл үхэх цаг болох хүртэл таашаал авах зүйл юу вэ?

Энэ бол "оюуны таашаал" гэж нэрлэж болох тэр таашаал юм. Энэ нь материаллаг бус шинжтэй бөгөөд үүнийг бахархал (moral, honor гэх мэт олон ойлголтыг хамрана)-аар төлөөлүүлээд үзчихье.

Гав ганцаараа арал дээр амьдарч байсан нөгөө хүн маань үхэх цаг болоход яг юу бодох бол? Юугаар бахархах вэ? Би маш олон махчин амьтан устгасан гэж бахархасаар үхэх болж байна уу? Тэгэхээр тэр "оюуны таашаал" гээч маань нийгмийн үзэгдэл байж таарах гээд байна.

Бахархал гэдэг нь өөрөө "ямар нэг зүйлийг хүмүүст үлдээх" тухай асуудал байдаг.

Эх сурвалж: http://ganzorigulziibayar.blogspot.com/2011/04/timeless-existence-i.html

Wednesday

7 тэрбумын та хаана нь явна?

7 тэрбум хүрсэн дэлхийн хүн амын та хэддэх хүн нь болж хувь нэмэр оруулснаа мэдэхийг хүсвэл BBC гээс гаргасан энэхүү тооллыг ашиглаарай. 


http://www.bbc.co.uk/news/world-15391515

Би бол нэг иймэрхүү кк. Сонирхолтой л юм байна

Tuesday

Палестин ЮНЕСКО-гийн гишүүн боллоо.

Хойноос ирээд хот минийх, хотонд ирээд хонь минийх гэгчийн үлгэрээр нутаг зааж байгуулсан Израйлын эрхшээлд орж өөрийн шашны ариун шүтээнд мөргөхийн тулд  харь орны нутагт зөвшөөрөл аван зорчих болсон энэ улсын ард түмний хувьд тусгаар тогтнол эрх чөлөөний найдвар асаасан энэхүү үйл явдалд үнэхээр баярлаж байна. 

7 тэрбум хүрээд баярлаж байгаа дэлхийн хүн ам ижил тэгшхэн боломж, эрх чөлөөг хүртдэг  бол сайхан байхсан. Магадгүй энэ нь утопи хүсэл ч байж болох юм. 

Ингээд www.unesco.org дээр тавигдсан мэдээллийг копидлоо.

General Conference admits Palestine as UNESCO Member State

© UNESCO/Dou Matar

UNESCO’s General Conference today voted to admit Palestine as a Member State of the Organization.

For its membership to take effect*, Palestine must sign and ratify UNESCO’s Constitution which is open for signature in the archives of the Government of the United Kingdom in London.
Palestine’s entry will bring the number of UNESCO’s Member States to 195.
The vote was carried by 107 votes in favour of admission and 14 votes against, with 52 abstentions.
Admission to UNESCO for states that are not members of the United Nations requires a recommendation by the Organization’s Executive Board and a two thirds majority vote in favour by the General Conference of Member States present and voting (abstentions are not considered as votes).
The General Conference consists of the representatives of the States Members of the Organization. It meets every two years, and is attended by Member States and Associate Members, together with observers for non-Member States, intergovernmental organizations and non-governmental organizations (NGOs). Each Member State has one vote, irrespective of its size or the extent of its contribution to the budget.
The General Conference determines the policies and the main lines of work of the Organization. Its duty is to set the programmes and the budget of UNESCO. It also elects the Members of the Executive Board and appoints, every four years, the Director-General.  

Суралцагч байгууллагын эд эс болцгооё

Энх-Амгалан Лувсанцэрэн Сайдын хамт олонтойгоо ярихад давтан давтан хэлсэн "Суралцагч байгууллага" гэж юу болох талаар товч мэдээ...