Дурсахад таагүй түүх буюу дэлхийн дайны түүх дурсгалд хэрхэн хандаж байна вэ? /Орчуулга/

Аугаа их ялалтыг дурсан жил бүр оруулдаг орчуулгынхаа энэ буланд өнөөдөр Аргументы их факты сонины нэгэн нийтлэл их содон туссан, цаг үеээ олсон мэдээлэл санагдсан тул хэсэгчлэн орууллаа. Эцэг эхээсээ бид ичдэггүйн нэгэн адил, эх орон, түүний элээсэн түүхээс ичих ёсгүй. Гэтэл Зөвлөлт засаг, социализмын бүх зүйлсийг буруутгах хэт туйлширсэн үзлээс болж эсвэл зах зээлийн амин хувийн баялаг бүтээх асар их сонирхолоос үүдэн Танктай хөшөө хэмээх улсын биш гэхэд хотын түүхийн нэгэн хэсгийг хувийн компаний эзэмшилд өгчихөөд сууж байгаа энэ л цаг үеийн нэгэн эмгэнэл. Хэрвээ судалж мэдсэн бол бидний талаар ч энэ дурсаж болмоор....

Ингээд Аугаа их ялалт танаа : Дурсахад таагүй түүх буюу дэлхийн дайны түүх дурсгалд хуучин соц орнууд хэрхэн хандаж байна вэ?

Эх сурвалж:

Юлия Шигарева, Константин Кудряшов Өдөр тутмын  "Аргументы и Факты" сонины нийтлэл № 19 07/05/2014 

«Чөлөөлөгч-дайчин» — Берлиний Трептийн цэцэрлэгт хүрээлэнгийн хөшөө. © / Р. Звягельский / РИА Новости

65 жилийн өмнө 1949 оны 5 сарын 8-ны өдөр Берлин хотод энэхүү илдтэй чөлөөлөгч цэрэг герман хүүхдийг аварч байгаа дүрслэл бүхий хөшөөг нээжээ. .

----------------------<cut>----------------------

Энэ зууны сүүлийн жилүүдэд 5 сар болоход л зарим орнуудад Оросууд хичнээн гай болж байсан талаар  асуудал өрнөдөг. Үүнд нь хүрэл, төмөр бетоноор цутгаж хийсэн бэлэгдэлүүд өртдөг. Зөвлөлтийн чөлөөлөгч дайчдад зориулсан хөшөө дурсгалууд. 

Мэдээж хөшөө дурсгалд хүндэтгэлтэй хандаж, арчилж, шинээр нээж байгаа улс орон ч байна. Иймд жишээ болгон дараах улс орнуудын талаар дурдая. 

Хөшөө дурсгалд хүндэтгэлтэй ханддаг улс орнууд.

Хөшөө дурсгалд хөгийн гэж хэлж болхоор ханддаг улс орнууд.

1. Болгар. Пловдив

Оросын ард түмэн Болгарыг бараг л төрсөн ах дүү мэт ханддаг бол Болгарууд Орос цэрэгт зориулсан "Алеша" хөшөө дурсгалыг устгах оролдлогыг гурвантаа хийж амжжээ.  Гэтэл энэхүү хөшөөнд зориулсан дуу нь хагас зуун жил тус хотын сүлд дуу шахуу байжээ. Хамгийн сүүлд хотын дарга устгах шийдвэр гарахад хотын иргэд босч хөшөө дурсгалаа хамгаалж тэмцсэнээр сүйтгүүлээгүй үлдсэн байна. .

Болгарыг чөлөөлөхөд 977 зөвлөлтийн цэрэг амиа өргөсөн. 

«Алёша» — Болгарын Пловдив хотын чөлөөлөгч дайчинд зориулсан хөшөө. Зураг: Commons.wikimedia.org

2. Герман. Берлин

Эхэнд дурдаж байсан илдтэй цэрэг.

 Германд фашистуудтай хийсэн дайнд зөвлөлтийн 101 961 цэрэг амиа өргөсөн. 

Зураг: Commons.wikimedia.org / Andreas Steinhoff

3. Украина. Стрый

 Украйнд зөвлөлтийн цэргийн хөшөөг бараг л хамгийн заналт дайснаа болгосон. Гэхдээ бүр эртнээс шүү. 2009 онд Стрый хотод чөлөөлөгч дайчны хөшөөг буулгасан даруйдаа ах дүү зөвлөлт дайчнын булшийг сүйтгэсэн байдаг. Зөвлөлтийн эсрэг үзэл нь өнөөдөр нээлттэй эсэргүүцэлд хүргээд байна. 

Дэлхийн 2-р дайнд нийт 9 сая украйн амиа алдсаны 4.4 сая нь жирийн иргэд байжээ. 

2009 онд чөлөөлөгч дайчны хөшөөг буулгахаар бэлтгэхийн өмнөхөн.  Фото: РИА Новости / Александр Мазуркевич

4. Польш. Градзаново

Польшд сайн муу бүгд л болж байдаг. Хорлон сүйтгэгчидтэй орон нутгийн удирдлагууд тэмцэж, мөн шинээр хөшөө дурсгалыг босгон мөнхжүүлж байна. Үүний нэг нь 2010 онд Градзановод зөвлөлтийн партизан тагнуулч  Морозовад зориулсан хөшөө юм. Анна Морозова нь 1944 оны 12 сарын 31 ний өдөр амь үрэгдсэн байна. 

Польшийг чөлөөлөхөд 600 212 зөвлөлтийн дайчид амиа алдсан байна. 

Градзанов тосгоны хөшөө дурсгал. Фото: Commons.wikimedia.org / Stass68

5. Израиль. Нетания

. Их британы эзэмшилд байсан бөгөөд одоо тусгаар тогтносон Израйд улсын Нетания хотод 2012 онд зөлөлтийн дайчдад зориулсан дурсгалын хөшөөг босгосон. Өнөөгийн ерөнхийлөгч Шимон Перес "Орос орон энх тайван хөсөр хаягдахыг тэвчээгүй. Зөвхөн энэ улс нь дэлхийн хоёрдугаар дайныг ялалтанд хүргэсэн" хэмээн өгүүлсэн байна. 

42 500 евреев, сражавшихся в Советской армии, погибло на фронтах войны Зөвлөлтийн армид тулалдсан 42500 еврей цэрэг дайны фронтод амь үрэгдсэн.

. Фото: Commons.wikimedia.org / Dr. Avishai Teicher фашист Германы эсрэг тулалдаж ялалт байгуулсан улаан армийн хүндэтгэлд зориулсан хөшөө дурсгал

6. Гүрж Кутаиси

 Дайны талаар сэтгэл зүрхэнд гүн сэтгэгдэл үлдээсэн "Цэргийн эцэг" кино нь Гүржийн кино студад найруулагч Резо Чхеидзегийн найруулснаар бүтээгдсэн байдаг. Мөн дэлхийн дайны хөшөө дурсгалд хамгийн зэрлэг хандсан үйлдэлд энд л 2009 оны 12 дугаар сарын 19 нд болсон. Энэхүү дурсгалын хамт Гүржийн удирдлага санамсаргүй нялх хүүхэдтэй эмэгтэйг мөн устгасан. Нөгөө л дайн гэлтэй ...

Зөвлөлтийн армид тулалдаж байсан 79 500 гүрж цэрэг дайны фронтод амь эрсэдсэн. 

На месте взрыва «Мемориала Славы» в Кутаиси. 2009 год Фото: РИА Новости / Давид Хизанишвили

7. Эстон. Таллин

. Нэгэн цагт Таллин хотын Тынисмягийн талбайд ахан дүүсийн булшний хажууд хүрэл цэргийн хөшөө байсан. Ерөнхийлөгч Томас Ильвес булшийг далдалж, хөшөө дурсгалыг зах руу зөөсөн байна. Одоо цэргийн хөшөө хар будгаар будагдсан байдаг. Арын фоны хэсгүүд устаж арилан, Эх орны дайны медаль, одон бамбар нь алга болсон байна. 

 Эстоныг чөлөөлөхөд Зөвлөлтийн 280 000 цэрэг амиа өргөсөн байна. 

Дайны булшны дэргэдэх цэргийн хөшөө 2008. Фото: Commons.wikimedia.org / KosPek

8. Австрия. Вена

Самый первый и один из самых ухоженных монументов советскому солдату. Бронзовые буквы на нём, в том числе такие «страшные», как «Сталин», до сих пор каждое утро начищают до блеска. Работы проводят за счёт венского муниципалитета. Открыли памятник 19 августа 1945 г. «Русские имели все основания прийти к нам как мстители, но они пришли как друзья», — писали об этом венские газеты. Хамгийн анхны бөгөөд хамгийн их арчилдаг зөвлөлтийн цэргийн хөшөө. Түүний дээрх хүрэл үгнүүд, бүр одоо аймшиг мэт сонсогдох Сталин гэдэг үг хүртэл өглөө бүр нарны гэрэлд гялалзаж байндаг. энэхүү дурсгалыг 1945 оны 8 сарын 19ны өдөр нээсэн бөгөөд " Оросууд бидэн дээр өшөө авагч шиг ирэх бүх үндэслэл байсан бөгөөд, яг л нөхөд шиг тэд буцлаа" гэж тухайн үеийн Вена хотын сонингуудад бичиж байжээ. 

 Австрийг чөлөөлөхөд 26006 зөвлөлтийн цэрэг амиа өргөсөн байна. 

Фашизмын эсрэг дайнд Австрид амь өргөсөн цэргийн дурсгалын хөшөө. Фото: Commons.wikimedia.org

Зураг: Дайралтанд орж буй зөвлөлт дайчдын хөшөө Софи хот. www.globallookpress.com 

8. Монгол. Улаанбаатар /Эх сурвалж: http://news.gogo.mn/\

Зайсан толгой, Зайсан толгой дахь Нэр нь үл мэдэгдэх баатруудын хөшөө бол манай улс дахь Ялалтын баярт зориулсан түүх соёлын дурсгал. Тиймээс жил бүрийн тавдугаар сарын 9-ний өдөр Монгол, Оросын төлөөлөгчид цэцэг өргөдөг уламжлалтай.

Зайсан толгойн урт шатны баруун доод талд барилга барьсан нь ашиглалтад ороход ойрхон болжээ. Энэ толгойн хойд хормой дахь Нэр нь үл мэдэгдэх дайчдын хөшөөнд цэцэг өргөхөд толгойн орой дахь цэргийн хөшөө харагддаг түүхийн дурсгалт цогцолбор газар юм.

Зайсан толгойг хүрээлэн өндөр үнэтэй хорооллууд боссон. Гэсэн ч уулын хормой дахь түүхэн дурсгалт багахан газрыг ч хамгаалан үлдэж чадаагүй уул руугаа довтолсон нь харамсмаар.

Хан-Уул дүүрэгт 120-ийн автобусны буудлын хажууд байсан танктай хөшөөг Зайсан толгой руу нүүлгэн шилжүүлсэн. Танктай хөшөө бол Хувьсгалт Монгол танкийн бригад фашист булаан эзлэгчдийг Зөвлөлтийн нутгаас хөөн гаргаж, Чехийн нийслэл Прагийг чөлөөлөх, Берлинийг эзлэх байлдаанд оролцож, гарамгай гавьяа байгуулсан дайчдын эрхэм алдрыг мөнхжүүлсэн дурсгал юм.

Тэгвэл Зайсан дахь энэ түүхэн дурсгалт хөшөө өнөөдөр үлдэх, эсэх нь эргэлзээтэй болжээ.

Батлан хамгаалах яамныхан танктай хөшөөг сэргээн засварлах ажлыг хийх үеэрээ танктай хөшөөг 2008 онд “Оюуны-Ундраа” компанийн эзэмшлийн газарт орсныг мэдсэн тухай Батлах хамгаалах яамны мэргэжилтэн МҮОНТ-ээр ярив.

Хүн төрөлхтөний түүхэн дурсгалт газраа хувийн компанийн мэдэлд алдсанаар цэцэг өргөх ёслол зохион байгуулахад ч хүндрэлтэй нөхцөл үүссэнийг анхааралдаа авах цаг болжээ.

Хүүхэд, залууст Ялалтын баярын түүхийг таниулах өргөн утга агуулгатай дурсгалт газрын утга учир нь ойлгогдохоо больсон байна.  

Зайсан толгойг түүх дурсгалын өвийг хадгалан хамгаалах үүргийг Батлан хамгаалах яам хүлээж байгаа бөгөөд Зайсан толгойг тойрсон багахан газрыг түүхэн утга агуулгаар нь хадгалж үлдэх эрх Батлан хамгаалах яамны мэдлээс хэтэрсэн асуудал болжээ.