Ер нь салбарын мэргэжилтнүүд, нэгжийн нягтлангууд ч гэсэн хүний цалин хөлс, тэтгэвэр тэтгэмжтэй холбоотой тогтоол, тушаал шийдвэрийг сайн бүрдүүлж ашиглаж, судалж байх хэрэгтэй шү.
МОНГОЛ УЛСЫН ЭРҮҮЛ МЭНД, НИЙГМИЙН ХАМГААЛЛЫН САЙДЫН ТУШААЛ
ЗААВАР, ЖУРАМ БАТЛАХ ТУХАЙ /Ээлжийн амралт олгох/
2000 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдөр
Улаанбаатар хот
Дугаар 166
Улаанбаатар хот
Дугаар 166
Монгол Улсын Хөдөлмөрийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдуулан ТУШААХ нь:
1. “Ээлжийн амралт олгох заавар”-ыг 1 дүгээр, “Ээлжийн амралтын олговор тооцох журам”-ыг 2 дугаар хавсралтын ёсоор баталсугай.
2. Энэхүү тушаал гарсантай холбогдуулан “Заавар батлах тухай” Хөдөлмөрийн сайдын 1991 оны 8 дугаар сарын 12-ны өдрийн 218 дугаар тушаалыг хүчингүй болсонд тооцсугай.
САЙД С.СОНИН
Эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллын сайдын 2000 оны
166 тоот тушаалын 1 дүгээр хавсралт
166 тоот тушаалын 1 дүгээр хавсралт
ЭЭЛЖИЙН АМРАЛТ ОЛГОХ ЗААВАР
1. Ажил олгогч нь ажилтанд ээлжийн амралт олгохдоо Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 79 дүгээр зүйл, холбогдох бусад хууль тогтоомж болон энэхүү зааврыг удирдлага болгоно.
2. Ажил олгогч нь бүх ажилтныг ажлын жил бүр ээлжийн амралтаа заавал биеэр эдлэх болоцоогоор хангаж, эдлүүлнэ.
3. Ажил олгогч нь ажилтнуудын ээлжийн амралтын хуваарийг тэдний саналыг үндэслэн нэгж, байгууллагын хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулахгүйгээр зохицуулж, календарийн жилийн эхний улиралд багтаан гаргах ба баталсан хуваарийн дагуу энэ зааврын 1 дүгээр хавсралтаар баталсан ээлжийн амралт олгох мэдэгдлийг санхүү болон ажилтанд олгоно.
4. Ажилтны ээлжийн амралтыг ажлын жилээр нь тооцон олгоно. Ээлжийн амралт олгох ажлын жил нь ажилтан, аж ахуйн нэгж, байгууллагад анх ажилд орсон өдрөөс эхлэн тооцогдоно. Тухайлбал, ажилтан 1999 оны 4 дүгээр сарын 15-ны өдөр нэг байгууллагад ажилд орсон бол түүнд анхны амралтыг 1999 оны 4 дүгээр сарын 15-наас 2000 оны 4 дүгээр сарын 15 хүртэлх нэг ажлын жилийн хугацаанд, дараагийн амралтыг 2000 оны 4 дүгээр сарын 15-наас 2001 оны 4 дүгээр сарын 15-ныг хүртэлх ажлын жилийн хугацаанд гэх мэтчлэн тус тус тооцож олгоно.
5. Ажилтан ээлжийн амралтаа тухайн ажлын жилдээ багтаан хэсэгчлэн эдлэхийг хүсвэл ажил олгогч нь түүний хүсэлтийг харгалзана. Тухайлбал, ажилтан 1999 оны 11 дүгээр сарын 1-нээс 2000 оны 11 дүгээр сарын 1 хүртэлх хугацааны ажлын жилийн ээлжийн амралтыг 2 хувааж, эхний хэсгийг 2000 оны 2 дугаар сард, үлдсэн хэсгийг 9 дүгээр сард эдлэхээр авч болох жишээтэй. Энэ тохиолдолд ээлжийн амралтын олговрыг бөөнд нь эхний удаад амралт эдлэхэд тооцож олгоно.
6. Ажил олгогч нь 18 насанд хүрээгүй ажилтан болон эмнэлгийн байгууллагын дүгнэлт, магадлагаатай хүмүүсийг өөрсдийнх нь хүсэлт, рашаан сувилал, эмчилгээний газарт явах шаардлагыг харгалзах, жирэмсний болон амаржсаны амралт, тусгай чөлөөг ээлжийн амралттай нь зохицуулан өгөх зарчмыг баримтлан ээлжийн амралтыг ажилтантай тохиролцож олгоно.
7. Ажил олгогч нь ажилтныг ямар хугацаагаар ажиллуулсны дараа хэдийд ээлжийн амралт олгох, хоёр амралтын хоорондох хугацаа болон хөдөлмөрийн хэвийн бус нөхцөлд ажиллаж байгаа ажилтанд олгох нэмэгдэл амралтын хугацааг хамтын гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод журмаар зохицуулна.
8. Зайлшгүй ажлын шаардлагаар аж ахуйн нэгж, байгууллагын хэвийн жигд үйл ажиллагаа зогсоход хүрвэл ажилтнуудыг нийтээр нь буюу цех, тасаг, хэсгээр нь амрааж болно.
9. Цэргийн жинхэнэ алба хаасан, тэтгэмжтэй чөлөөтэй байсан, техникийн мэргэжлийн сургуульд суралцсан, 6 сараас дээш хугацаагаар мэдлэг мэргэжлээ дээшлүүлэхээр суралцсан хугацаанд ээлжийн амралт олгохгүй.
10. Ээлжийн амралтын үргэлжлэх хугацаанд жирэмсний болон амаржсаны амралт, хөдөлмөрийн чадвар түр алдсан, ажил олгогчоос албан ёсны чөлөөтэй байсан хугацааг оруулахгүй.
11. 18 насанд хүрээгүй ажилтан амралт эдлэх ажлын жилийн дотор насанд хүрсэн бол түүний амралтын хугацааг тодорхойлохдоо 18 насанд хүрэхийн өмнөх амралтын хугацаа болон насанд хүрсний дараах ажилласан хугацаанд ногдох амралтын өдрийг тус тусад нь тооцож гаргана. Ингэхдээ 18 насанд хүрсэн сарыг 18 насанд хүрэхийн өмнөх амралтын хугацаанд оруулж тооцно. Тухайлбал, 1999 оны 10 дугаар сарын 1-нээс 2000 оны 10 дугаар сарын 1 хүртэлх ажилласан хугацааны ээлжийн амралтаа 2000 оны 8 дугаар сарын 1-нээс эдлэх ажилтан 2000 оны 7 дугаар сарын 7-нд 18 насанд хүрсэн гэвэл түүний амралтын хугацаа нь 19.17 [(20/12*10)+(15/12*2)] өдөр байна.
12. Нэг аж ахуйн нэгж, байгууллагаас нөгөөд шилжин ажиллах ажилтан урьд ажиллаж байсан аж ахуйн нэгж, байгууллагын ажил олгогчтой ээлжийн амралтын тооцоог заавал хийж дуусгасан байна. Харин ээлжийн амралтаа биеэр эдлээгүй тохиолдолд дараагийн ажил олгогч амралтын тооцоог үндэслэн тодорхой хугацааны дараа түүнд ээлжийн амралтыг олгож болно.
13. Ажил олгогч нь ажилтанг ажлаас халагдахаас бусад тохиолдолд болон хууль тогтоомжид өөрөөр заагаагүй бол биеэр эдлээгүй ээлжийн амралтын оронд мөнгөн олговор олгож болохгүй.
14. Хэрвээ ажилтан ажлаас халагдах тухай асуудал тавигдаагүй байгаа бол түүний ээлжийн амралтыг ажилласан хугацаанд нь ногдуулж биш ажлын бүтэн жилээр тооцож олгоно. Тухайлбал, ажилтан нэг байгууллагад 2000 оны 6 дугаар сарын 1-нд ажилд ороод 8 дугаар сарын 1-нээс ээлжийн амралтаа эдлэх болбол түүний ажилласан 2 сард ногдох амралтыг биш, тэрээр цаашид үргэлжлүүлэн ажиллах нь тодорхой, тэгээд ч уг ажилтантай ажлаас халагдах тооцоо хийгээгүй байгаа бол, түүнд 2000 оны 6 дугаар сарын 1-нээс 2001 оны 6 дугаар сарын 1 хүртэлх ажлын жилийн хугацааны ээлжийн амралтыг бүрэн тооцож олгоно.
15. Ажилтан ажлаас халагдах үед ажил олгогч нь түүнтэй ээлжийн амралтын тооцоог заавал хийнэ. Ээлжийн амралтын тооцоог дор зааснаар хийнэ. Үүнд: а/ ажилтанд ажилласан хугацаанд нь ногдох амралтын тооцооны дагуу мөнгөн олговор олгох, б/ ажилтнаас суутгал тооцох. Энэхүү 2 хэлбэрийг жишээгээр тайлбарлая. Үүнд:
Жишээ 1.
Ажлын 20 өдрийн ээлжийн амралт авах ажилтан 1999 оны 7 дугаар сарын 1-нээс 2000 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр хүртэлх хугацааны ажлын жилийн ээлжийн амралтыг 2000 оны 9 сард эдлэж, 11 дүгээр сарын 1-нээс ажлаас халагдсан гэвэл түүний амралт эдлэх ёстой 4 (2000 оны 7 дугаар сарын 1-нээс 11 дүгээр сарын 1 хүртэлх) сарын хугацаанд ногдох ээлжийн амралтын 6.67 (20/12*4) өдрийн тооцоог хийж, мөнгөн олговор олгоно. Энэ тохиолдолд энэхүү журмын 2 дугаар хавсралтаар баталсан ээлжийн амралтын тооцоо хийх хуудсыг хэрэглэнэ.
Жишээ 2.
Ажлын 20 өдрийн ээлжийн амралт авах ажилтан 1999 оны 7 дугаар сарын 1-нээс 2000 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр хүртэлх хугацааны ажлын жилийн ээлжйнхээ амралтыг 2000 оны 3 дпугаар сард эдлээд, мөн оны 5 дугаар сарын 1-нээс халагдсан гэвэл амралтаа урьдчилан эдэлсэн 2 (5,6 дугаар сар) сард ногдох 3.33 (20/12*2) өдрийн амралтын олговрын мөнгийг уг ажилтнаас суутгаж тооцно.
16. Ажилтны ээлжийн амралтын нэг сард ногдох өдрийн тоог гаргахдаа тухайн ажилтны ээлжийн амралтын нийт хугацааг 12 сард хувааж гаргана.
17. Ээлжийн амралтын зарим хугацааны нэг сард ногдох өдрийн тоог хүснэгтээр харуулбал:
| Ээлжийн амралтын хугацаа (ажлын өдрөөр) | Нэг сард ногдох амралтын хугацаа |
| 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 гэх мэт | 1.25 1.33 1.42 1.50 1.58 1.67 1.75 1.83 1.92 2.00 2.08 2.17 2.25 2.33 2.42 2.50 2.58 2.67 2.75 |
Ээлжийн амралт олгох зааврын
1 дүгээр хавсралт
ЭЭЛЖИЙН АМРАЛТ ОЛГОХ ТУХАЙ МЭДЭГДЭЛ
20... оны ... дугаар
сарын ... –ний өдөр Дугаар
____________________________________ажилтай _________________ овогтой _______________________________-нд 20 ... оны ... дугаар сарын ... –ний өдрөөс 20 ... оны ... дугаар сарын ... –ний өдөр хүртэлх ажлын жилийн ээлжийн амралтыг 20 ... оны ... дугаар сарын ... –ний өдрөөс 20 ... оны ... дугаар сарын ... –ний өдөр хүртэл ажлын .... өдрөөр олгов.
________________________________________________
(Байгууллагын бүтэн нэр)
Боловсон хүчний алба, хэсэг, тасгийн дарга, эрхлэгч(менежер)
__________________________..............................................
(ажилтны овог, нэр)
Ээлжийн амралт олгох зааврын
2 дугаар хавсралт
ЭЭЛЖИЙН АМРАЛТЫН ТООЦОО
_________________________ овогтой _______________________ нь __________________________________________________ ажилтай байхдаа 20 ... оны ... дугаар сарын ... –ний өдөр хүртэлх ажилласан .... сарын хугацаанд ногдох ... ажлын өдрийн ээлжийн амралтын олговорт ногдох__________ төгрөгийг авсан бөгөөд уг амралтын хугацаанаас .... ажлын өдрийг биеэр эдлэж, .... ажлын өдрийг биеэр эдлээгүй байгаа болно.
__________________________________
(байгууллагын бүтэн нэр)
Боловсон хүчний алба, хэсэг, тасгийн
дарга, эрхлэгч (менежер)
Эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллын
сайдын 2000 оны 166 тоот тушаалын
2 дугаар хавсралт
ЭЭЛЖИЙН АМРАЛТЫН ОЛГОВОР ТООЦОХ ЖУРАМ
1. Ажилтны ээлжийн амралтын олговрын хэмжээг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.2 дахь хэсэгт заасны дагуу тодорхойлоход энэхүү журмыг баримтлана.
2. Ажилтны ээлжийн амралтын олговрыг ээлжийн амралт эдлэхээс нь өмнө урьдчилан олгосон байвал зохино.
3. Ээлжийн амралтын олговрыг уг ажилтны ээлжийн амралт эдлэхээс өмнөх ажлын нэг жилийн хугацааны дундаж цалин хөлсийг үндэслэн тодорхойлно. Тухайлбал, ажилтан 2000 оны 7 дугаар сарын 1-нээс ээлжийн амралтаа эдлэх гэж байгаа бол түүний ээлжийн амралтаа эдлэхээс өмнөх ажлын нэг жилд 1999 оны 7 дугаар сарын 1-нээс 2000 оны 7 дугаар сарын 1 хүртэл хугацааг авч үзнэ.
4. Ээлжийн амралтын олговрыг тодорхойлохдоо амралт олгохын өмнөх 12 сарын цалин хөлсний нийлбэрийг 12-т хувааж нэг сарын дундаж цаин хөлсийг гаргах бөгөөд гарсан тоог байгууллага, нэгжид мөрдөж буй ажлын өдрийн тоонд хувааж нэг өдрийн дундаж цалин хөлсийг тооцож гаргана. Нэг өдрийн дундаж цалин хөлсийг ажилтны ээлжийн амралтын өдрөөр үржүүлэн ажилтанд олговол зохих ээлжийн амралтын олговрын хэмжээг тодорхойлно.
5. Ажилтны ажилласан хугацаа 12 сар хүрээгүй бол түүний ээлжийн амралтын олговрыг ажилласан хугацааны дундаж цалин хөлсөөр тооцно. Тухайлбал, ажилтан байгууллагад 1999 оны 11 дүгээр сарын 1-нд ажилд ороод 2000 оны 7 дугаар сарын 1-нээс ээлжийн амралтаа эдлэхээр болсон бол түүний нийт ажилласан 8 сарын дундаж цалин хөлсний хэмжээгээр тодорхойлно.
6. Ажилтны ажилласан хугацаа нь нэг сараас доош бол түүний авсан цалин хөлсийг ажилласан өдрүүдийн тоонд хувааж дундаж цалин хөлсийг тодорхойлох замаар ээлжийн амралтын олговрыг тооцно.
7. Тухайн ажлын жилийн ээлжийн амралтын олговрыг тодорхойлохдоо өмнөх ажлын жилийн ээлжийн амралтын олговрыг тооцоход оруулсан хугацааны дундаж цалин хөлсийг давхардуулан оруулж тооцохгүй.Хэрэв өмнөх ажлын жилийн ээлжийн амралтын хөлсийг тооцоход оруулсан саруудын дундаж цалин хөлс орохоор байвал уг хугацааг хасч, үлдсэ хугацааны дунджаар тооцно. Тухайлбал, 2000 оны 7 дугаар сарын 1-нээс амрах ажилтны ээлжийн амралтын олговрыг тооцох ажлын жил нь 1999 оны 7 дугаар сарын 1-нээс 2000 оны 7 дугаар сарын 1 хүртлэх хугацаа боловч, тэрээр өмнөх амралтаа 1999 оны 10 дугаар сард эдэлсэн бол түүний ээлжийн амралтаа эдэлж ажилдаа орсноос хойш (1999 оны 11 дүгээр сараас ажилдаа орсон гэж үзье) 2000 оны 7 дугаар сарын 1 хүртэлх хугацаанд ажилласан 8 сарын цалин хөлсний дунджаар тодорхойлно.
